Fijne feestdagen!

Ik wens iedereen hele fijne Kerstdagen en een gelukkig 2017 met veel tuinplezier!

update doelen november

In deze blog vertelde ik over de doelen die ik voor november gesteld had.

In de tussentijd heb ik een aantal zaken gedaan:

• waterleidingen leeg laten lopen. Heb ik gedaan. Het kraantje tussen de hoofdleiding en de kraan in het huisje staat open, evenals de kraan in het huisje. Zo blijft er geen water in de leidingen staan, en is er geen kans meer op bevriezing. Ik vreesde nog even dat ik al te laat zou zijn, omdat het al een paar nachten gevroren had, maar de kraan zag er nog goed uit. 
• kas opgeruimd. Dat was nog even een project, maar in stappen is het dan toch grotendeels gelukt. Zo ziet de kas er nu uit: 

• De houten tafel gaat weg, die bleek half verrot te zijn. Daar hebben we dus niets meer aan. De blauwe zeilen gaan de kas uit, ik zal ze opslaan in het huisje. De kerstbomenstandaard gaat naar de Ruilkring of naar de kringloopwinkel. We hebben zelf al jaren een kunstkerstboom, dus deze standaard hebben we niet meer nodig. 

• De gieters staan voor nu mooi opgesteld, maar die zullen in de loop van het jaar waarschijnlijk ook naar het huisje verdwijnen. 

• De vloer moet nog uit de kas gesloopt worden, het zijn gewone tuintegels met daarover zeil en matten. Als de vloer eruit is, kan ik de grond gaan bewerken zodat er volgend jaar gewassen gepland kunnen gaan worden. De kas opruimen is dus een meer-maanden-project geworden. Ach, lekker bezig zo!
• pruimenboom snoeien. In verband met de waarschuwing voor loodglans, zie ook deze blogpost, wordt dit een projectje voor de zomermaanden. 

doelen december

Een hardnekkig (griep-)virus heeft me al een tijdje in zijn greep. Ik ben dus al een paar weken niet op de tuin geweest. Daarom in deze blog alleen maar tekst, en geen foto's, helaas.

Omdat december nogal een drukke maand voor mij is, met verjaardagen, Kerst en Oud & Nieuw, heb ik mezelf voor deze maand maar 1 doel gesteld: de appelboom snoeien.

De boom is al een paar jaar niet gesnoeid en dat is nu écht hard nodig. De volgende keer zal ik een foto plaatsen van deze boom, die ook half over mijn kas heen groeit. Dat is natuurlijk helemaal niet handig!

Ik heb trouwens geen idee wat voor appelboom het is. Ik weet alleen dat het moesappels (of zoals dochterlief zegt: appeltaartappels!) zijn, en geen handappels. Dit jaar hadden we een goede oogst van 2 volle emmers en een kistje vol. Er zijn ca. 10 appeltaarten gebakken die manlief en dochterlief samen verorbert hebben (ik lust geen appeltaart). Ook is er flink wat appelmoes gemaakt, die nu nog in de vriezer zit.

Kortom: een fijne boom die wel wat onderhoud kan gebruiken. Wordt vervolgd!

zaadjes gekregen!

Sinds ca. 10 jaar ben ik lid van de Ruilkring in mijn stad en ik zit al een tijdje in het bestuur. Gisteren was mijn laatste Algemene Ledenvergadering als bestuurslid. Ik heb nu 3 jaar in het bestuur gezeten en de termijn voor een bestuurslid loopt dan af. Je kunt je dan wel herkiesbaar stellen, maar dat heb ik niet gedaan. Een ander mag nu mijn functie innemen. 

Dus nam ik gisteren afscheid. En, kreeg ik kadootjes! Uit de kadootjes blijkt wel dat de mensen binnen de Ruilkring mij goed kennen. Ik kreeg zaadjes! Verpakt in envelopjes gemaakt van behangstalen die je bij de bouwmarkt kunt halen, hartstikke leuk!

Zaden voor de vlinders en de bijen...

Zaden voor de mooi...

stokroos-zaad

En zaden voor de inwendige mens!

geen beschrijving in het zakje, maar waarschinlijk pompoenzaad

En, omdat ik nu minder tijd aan de Ruilkring kwijt ben, kan ik weer meer tijd in de tuin besteden. Kan ik in het voorjaar kijken hoe deze zaden zich ontwikkelen tot mooie planten!

loodglans

In deze blogpost vertelde ik over mijn doelen voor november. Eén van die doelen was het snoeien van mijn pruimenboom. Ik dacht altijd dat je een pruimenboom direct na de oogst moest snoeien, omdat anders de kou de snoeiwonden niet goed zou dichten.

Maar, Emmie maakte mij erop attent dat er een heel andere reden was waarom je een pruimenboom direct na de oogst moet snoeien. Als je het later doet, heb je namelijk kans dat de boom de ziekte "loodglans" krijgt.

Ik ben direct gaan googlen (nadat ik Emmie bedankt had voor de tip, natuurlijk!). Wat is loodglans nu eigenlijk? Ik vond dit:

Loodglans vormt een belangrijke ziekte in pruim. Er zijn geen bestrijdingsmiddelen voorhanden tegen deze schimmel. Bladeren aan zieke bomen vertonen een grijze loodkleur.

Die verkleuring is een gevolg van het ontstaan van luchtruimten onder de opperhuid. Vaak blijft het blad kleiner. Soms hebben maar een paar takken deze symptomen. Bij ernstige aantasting sterven takken af en kan de hele boom dood gaan. Op de dode bast worden dan paarse, korstvormige vruchtlichamen gevormd. De vorm van de vruchtlichamen varieert. De grootte varieert van 2 tot 8 cm in diameter. De vruchtlichamen kunnen langer dan één jaar sporen produceren. De ziekte gaat door de bast tot in het hout en zorgt daar voor afstervend weefsel, wat bij doorsnijden van takken eruit ziet als bruinverkleuring van het hout.

aantasting in de stam door loodglans (foto van het www)

Aantasting wordt veroorzaakt door de schimmel Chondrostereum purpureum. In het najaar worden door de aanwezige vruchtlichamen op dood hout sporen gevormd. Deze sporen worden onder natte omstandigheden verspreid, vooral in de winter en in het vroege voorjaar. Verspreiding vindt zelfs bij lage temperaturen plaats, zolang het maar niet vriest. De infectie verloopt via verse snoeiwonden of bladlittekens. Wanneer infectie optreedt, zijn ongeveer één maand later de eerste symptomen te zien van bladeren met loodglanskleur. In de maanden april tot juni kan mycelium vanaf de geïnfecteerde plek wel 50 tot 80 cm uitgroeien in de bastvaten. Door de bast heen zullen weer nieuwe vruchtlichamen gevormd worden. Wanneer de ziekte eenmaal in de stam zit, is de boom meestal binnen drie jaar dood.

zwammen op de stam (foto van het www)

Aangezien er geen chemische bestrijdingsmiddelen voorhanden zijn, moet de ziekte onder controle gehouden worden door het direct verwijderen van infectiebronnen. Door loodglans gedode takken moeten, zeker als er paarse vruchtlichamen op zitten, direct worden verwijderd en verbrand. Zorg dat er zich geen bronnen in de buurt van de boomgaard bevinden.

(bron: https://wiki.groenkennisnet.nl/display/BEEL/Loodglans) 

Het snoeien van mijn pruimenboom kan dus van mijn doelenlijstje voor november. Voorlopig blijf ik van de boom af. Ik zal hem volgend jaar, direct na de oogst, een goede snoeibeurt geven, in de hoop dat de loodglans mijn boom niet zal aantasten!

fotoblog(je)

Vandaag een blogje met weinig woorden, maar wel met een paar foto's!

bladcompost in de maak!

heerlijke boerenkool, klaar voor de oogst!

stukje gespit

mooie plant van de buren (foto in oktober genomen)

doelen voor november

Hoewel in november de ergste drukte in de tuin wel voorbij is, zijn er natuurlijk nog steeds dingen die gedaan kunnen (of zelfs moeten) worden.

Voor de komende maanden heb ik mezelf een aantal doelen gesteld op moestuingebied, sommige zijn maar klein en daar is weinig werk aan, maar sommige zijn groter, vereisen meer werk en zijn misschien wel essentieel voor een goed moestuinjaar in 2017.

Hier komen mijn doelen voor november:

• waterleidingen laten leeglopen. Dit is natuurlijk maar een paar seconden werk, maar moet wel gedaan worden. In november kan er al (stevige) nachtvorst voorkomen. Sterker nog: de afgelopen twee nachten was het hier al zo'n -3°C (en ben ik misschien toch weer te laat met de leidingen. Morgen meteen maar even kijken!). Vorig jaar was ik vergeten de leidingen te legen. Toen ik na een paar weken weer op de tuin kwam, was mijn kraan in het huisje stuk gevroren. Gelukkig was de hoofdleiding afgesloten, dus was er verder geen waterschade. Wel moest er een nieuwe kraan komen. Toch zonde...

• kas opruimen. Op dit moment is de kas vooral een opslagplaats voor mijn gereedschap. Niet alleen is dat niet goed voor het gereedschap (door de warmte in de kas in de zomer droogt al het hout van mijn gereedschap uit, ook is de warmte en droogte in de kas niet goed voor bijvoorbeeld plastic gieters of emmers), maar daardoor heb ik ook eigenlijk geen ruimte om de kas te gebruiken waarvoor hij bestemd is: het kweken van planten! Dus in november moet de kas er maar eens aan geloven, zodat ik volgend jaar lekkere tomaten, pepers en paprika's in de kas kan kweken. 

hard nodig dat hier opgeruimd gaat worden!

• pruimenboom snoeien. Eigenlijk zou je een pruimenboom direct na de oogst in augustus/september moeten snoeien. Dat is er dit jaar eigenlijk helemaal bij ingeschoten. Ik denk dat als ik de boom op een rustige dag in november snoei, en erop let dat er de dan komende dagen geen (nacht)vorst voorspeld wordt, het wel goed gaat komen. 

zaden uitzoeken

De herfst is een goede tijd om eens de zaadvoorraad te bekijken en uit te zoeken.

Mijn voorraad zit in twee bakken en is eigenlijk gewoon een zooitje. Als ik in het voorjaar wil gaan zaaien op de tuin, dan neem ik een aantal zakjes zaad mee in een tasje. Als ik dan weer thuis kom, doe ik alle zakjes weer in de bakken zonder te kijken. Die zaden belanden dan bovenop en als ik een volgende keer ander zaad nodig heb, dan graai ik in de bakken naar zaad wat onderin ligt. Kortom: in de loop van het seizoen wordt het er niet netter op.

een zadenrommeltje...

Dus: uitzoeken en opruimen, die handel! Allereerst gooi ik alle zakjes zaad weg, waarvan de "te gebruiken tot"-datum minstens 2 jaar verlopen is. Mijn ervaring is dat zaad waarvan die datum minder dan 2 jaar verlopen is, vaak nog heel goed kiemt. Maar langer dan 2 jaar wordt meestal wel wat lastiger. Dus, die gaan zonder pardon weg!

Verder gaan (natuurlijk) de losse zaden die uit hun zakjes/pakjes gevallen zijn, ook weg. Vaak heb ik geen idee meer wat dat precies voor zaad is.

tas met "zaadafval"...

Dan ga ik onderscheid maken in zaad van eetbare gewassen en zaad van bloemen.
Daarna leg ik de zaden van de eetbare gewassen op alfabetische volgorde, hetzelfde doe ik met het bloemenzaad. Dan kan alles weer terug de bakken in en ziet het er een stuk netter uit.

Er blijft een aantal zakjes zaad over die ik zelf geoogst heb, of die ik gewoon teveel heb. Deze gaan in een apart blik en die meld ik aan voor de zadenruil. Wellicht kan ik er iemand anders nog blij mee maken. Wil je weten welke zaden ik aangeboden heb? Dat kun je hier bekijken!

zaden voor de zadenruil

Elk jaar dat ik mijn zaden aan het uitzoeken ben, neem ik me voor om voorlopig geen zaad meer te kopen. Ik heb genoeg zaad van allerlei gewassen! Maar toch, elk jaar sneuvelt dat voornemen weer...

bladcompost

Twee jaar geleden heb ik voor het eerst bladeren verzameld om er bladcompost van te kunnen maken, zie ook deze blogpost. Vorig jaar heb ik ook weer 2 zakken blad uit eigen tuin kunnen verzamelen met hetzelfde doel.

Er zitten op zich niet heel veel voedingsstoffen in bladcompost, maar het is wel een goed materiaal om de bodemstructuur te verbeteren. Met mijn veen- en zandgrond is een betere bodemstructuur heel welkom!

Vandaag was het tijd om het resultaat van 2 jaar composteren te bewonderen. Uit twee zakken kwam een hele mooie bladcompost met volop wormen en andere beestjes erin. Fantastisch dat het gelukt is!

Maar niet alles is goed gegaan: in één zak had ik blijkbaar een te groot gat onderin gemaakt, waardoor het vocht eruit kon lopen. Hierdoor worden de bladeren te droog om goed te kunnen composteren. Het resultaat was een gedeelte gecomposteerd blad, maar toch ook nog veel blaadjes ertussen. Ik heb het materiaal toch gewoon laten liggen, want het blad composteert in de herfst en winter vast vanzelf wel verder. 

Kortom: een geslaagd experiment. Dit jaar ga ik zeker weer aan de slag om (nog meer) blad te verzamelen. 

Omdat de foto's hierboven wat grauw en saai van kleur zijn, tot slot nog een kleurrijke foto van mijn Hebe, die mooi staat te bloeien. 

zadenruil

Voor het derde achtereenvolgende jaar organiseert natuurlijk-rijk weer een zadenruil, dit keer van 7 tot 21 november.  Ik doe natuurlijk ook weer mee!

Wil jij ook meedoen? Lees hier wat de bedoeling is. Veel plezier!

opruimen!

Het afgelopen weekend was het mooi, rustig herfstweer. Goed weer om nog even wat dingetjes te doen op de tuin.

We hebben voornamelijk opgeruimd. Achter en naast de kas loopt namelijk altijd een pad  van een paar stoeptegels breed, maar doordat we daar nooit komen, is het een beetje verwaarloosd. Zo zag het er uit achter de kas voordat we aan de slag gingen:

Stoeptegels volledig onzichtbaar en verdwenen onder het mos en onkruid.
Maar, even hard werken en dan ziet het er zo uit:

Nog een bezempje er overheen en het is weer picobello in orde!

Naast de kas was het misschien nog wel rommeliger voordat we aan de slag gingen:

Maar ook daar is het lekker opgeknapt:

Het rekje is verplaatst naar het pad achter de kas. Daar kunnen van het voorjaar de zaailingen mooi op staan, uit de wind en in het zonnetje! Voor de compostbakken moeten we nog even een goede plek vinden.

Tot slot nog een plaatje van de clematis die bij ons thuis tegen de voorgevel staat, er zit zowaar nog een bloem in! Mooi zeg!

toch vreemd...

... hoe de natuur zich soms gedraagt. Zo heb ik al maanden een Butternut-pompoenplant op de tuin staan, die alleen maar mannelijke bloemen produceerde. Als je pompoenen wilt kunnen oogsten, heb je daar natuurlijk niets aan. Vrouwelijke bloemen kunnen bevrucht worden waarna er een pompoen groeit.

Alleen maar mannelijke bloemen dus, wekenlang. Wel mooi hoor, maar nutteloos (voor mij dan). Totdat er 3 weken geleden ineens toch een vrucht begon te groeien. Wauw, blijkbaar was er toch een vrouwelijke bloem gekomen die ook nog bevrucht is geraakt.

Maar ja, wel een beetje laat in het seizoen, natuurlijk. Die pompoen gaat het niet meer tot een lekker smakelijke vrucht maken. Maar, omdat -ie er zo mooi uitziet, mag -ie toch nog even blijven.

Dit is 'm dan, mijn late-pompoen-trots, mooi toch?!

beestjes...

Vroeger, toen ik een klein meisje was, had mijn vader een moestuin. Het was een lange strook grond waar je met een bootje naartoe moest varen. Soms moesten wij, mijn twee zussen en ik, mee naar de tuin. Daar hadden we dan helemaal geen zin in, want we moesten helpen met wieden. Maar, varen met het bootje vonden we natuurlijk wel leuk. Vooral omdat we wisten dat mijn vader bang was voor water. Dan schudden wij met z'n drietjes het bootje heen en weer, terwijl mijn vader probeerde te sturen én probeerde kalm te blijven.

Het wieden was eigenlijk nooit leuk. Je kreeg er vieze handen van en altijd kregen we te horen dat we niet het onkruid, maar de échte planten eruit hadden getrokken. We hadden natuurlijk van tevoren nooit uitleg gekregen over wat dan het onkruid was en wat het gewas was.
Ook waren er altijd vieze beestjes: spinnen, torren, wormen. Blergh....

En kijk mij nu eens: een volwassen vrouw mét eigen moestuin. En, ik vind het heerlijk om te wieden. Weliswaar met handschoenen aan, want vieze handen vind ik nog steeds niet fijn. Ik weet inmiddels wel het verschil tussen onkruid en mijn gewassen. En die beestjes laten me zelden nog schrikken. Als er een spinnetje opduikt, blaas ik 'm gewoon een paar meter weg. Torretjes zijn banger voor mij dan ik voor hen en wormen zijn heel nuttig in de bodem.

Waar ik wel nog steeds vies van ben, zijn slakken. En dan vooral die vieze naaktslakken. Huisjesslakken kun je nog met huisje en al oppakken en op de composthoop gooien, waar ze van mij dan lekker verder mogen leven. Maar naaktslakken, argh..... En dan vooral als je ze niet hebt gezien tijdens het wieden en er onbewust in blijkt te hebben geknepen. Dat het slijm aan je handschoenen zit en je vingers aan elkaar blijven plakken. Oh, daar zal ik echt altijd een hekel aan hebben.

Om te voorkomen dat er veel (naakt-)slakken op de tuin zijn, is het een kwestie van zo min mogelijk verstopplekken voor die beesten te hebben. Ze verstoppen zich graag op plekken die lekker vochtig zijn en een beetje warm. Onder en tussen het (vele) onkruid dus eigenlijk. En, dus moet er gewied worden. Een klusje waar ik tegenwoordig mijn hand niet meer voor omdraai, gelukkig!

oeps....

....het is al weer heel lang geleden dat ik hier een berichtje gepost heb.

Het seizoen loopt zo stilletjes aan ten einde en ik moet zeggen: 2016 was niet mijn moestuinjaar. Ik was (te) laat met het zaaien van van alles. Zo hebben we dit jaar geen erwtjes, peulen, wortelen of boontjes kunnen eten door mijn laksheid.

De groenten die ik wel gezaaid/gepland had, schoten door of waren helemaal niet lekker. Zo hadden we diverse vieze bietjes. Heel jammer, want wij zijn gek op bietjes. Ik heb geen idee hoe dat kwam, het was hetzelfde ras als ik altijd zaai (Egyptische halfronde). Normaal gesproken eten we daar lekker van.

Qua fruit was het ook niet zo'n goed jaar. Ik had de aardbeiplanten verwaarloosd, waardoor ik niet meer dan 4 aardbeien kon oogsten. Wel heerlijk zoete aardbeien, maar we hadden er graag meer gehad.

De perenboom bloeide in het voorjaar heel rijk, maar er is geen peer overgebleven. Waarschijnlijk is daar één of andere perenziekte verantwoordelijk voor. De pruimenboom heeft daarentegen wel heel goed opgeleverd. Ik heb de meeste pruimen voorlopig even ingevroren, ik moet nog bedenken wat ik daarmee ga doen.

En dan de grote appelboom: die geeft nu overvloedig. Ik weet niet welk ras het is, maar het zijn "appeltaartappels", zoals dochterlief het noemt. Je kunt er overigens ook prima appelmoes van maken.

Eigenlijk valt zo'n mislukt jaar per saldo dus eigenlijk best wel mee. Maar toch ga ik het in 2017 een stuk beter doen!

perenrui

De grote perenboom heeft van het voorjaar rijk gebloeid, dus we verwachtten een grote perenoogst dit jaar.

Nu zijn we daar niet meer zo zeker van. Er vallen heel veel perenvruchtjes af. Nu begrijp ik dat de boom het teveel aan peertjes zelf al uitdunt, maar bij nadere inspectie van de afgevallen peertjes, blijken ze allemaal zwart te zijn.

Het begint blijkbaar met een klein zwart plekje, waarna de hele vrucht zwart verkleurd. Ik ben bang dat er een ziekte in de boom zit...

Weet iemand of dit inderdaad een ziekte is, of dat dit hoort bij de "voorjaarsrui" van de boom?

woordeloze woensdag

de heg is weg....

De afgelopen tijd zijn we druk bezig geweest met het verwijderen van de oude heg die vooraan de tuin stond.

Ik weet niet wie deze ooit geplaatst heeft, maar jeetje, wat een gedoe! De struikjes stonden 5 en soms wel 6 breed. Die in het midden hadden allen bovenaan een top groen en konden verder geen kant op groeien. Ze zaten helemaal "in de klit", niet alleen de takken, maar vooral ook de wortels.

Maar, we kunnen met tevredenheid stellen dat de heg nu weg is! Voor zover de struikjes er een beetje goed uitzien en een goed wortelgestel hebben, worden ze door de Tuinersvereniging hergebruikt in het openbaar groen. Daar zijn een paar slechte stukken in de heg, die zo mooi opgevuld kunnen worden met mijn hegdelen.

Onze nieuwe heg wordt ook tweedehands. Het zijn haagbeukjes die we uit de tuin van mijn zus hebben gehaald. Zij gaat haar eigen tuin ook opnieuw inrichten, en vroeg zich af of ik nog iets met de boompjes konden. Natuurlijk! Hoe de heg uiteindelijk wordt, zie je in een volgend blogje...

woordeloze woensdag

Appelbloesem, Jonagold in pot

beginnende peertjes...

rode sla

en groene sla

akelei

het gaat snel....

Met dit weer, een lekker warm zonnetje en van tijd tot tijd een goede regenbui, zie je de natuur gewoon ontploffen. Het gaat zo snel, dat ze het zelf niet eens bij kan houden.

Kijk bijvoorbeeld naar deze bloemstengel van een akelei op de tuin. Vorige week was er nog helemaal niets, en nu: wel een halve meter hoog!

Even de bloesem vergelijken van het perenboompje in pot. Vorige week:

En nu:

Dat zeg ik: ontploft!

Dan nog een foto van een andere bloem....Vorig jaar had ik een leuk bollenpakket gepoot, zie ook dit bericht. Er is niet veel meer van over. De enige bloem die is opgekomen, is deze tulp "Carnaval de Rio".

Geen idee waar het aan ligt dat alle andere bollen niet zijn opgekomen. Er is met dit stukje grond niets bijzonders gebeurd. Wel jammer. Nou ja, dan zal ik maar extra hard van deze genieten!